Szczegóły
Kategoria: STRESZCZENIA_2012
Odsłon: 1704

 Stanisław Lachowski

Instytut Medycyny Wsi w Lublinie

Praktyczne zastosowanie wskazań ergonomii w rolnictwie indywidualnym jest bardzo trudne z powodu dużego zróżnicowania profilu produkcji  oraz zaplecza technicznego poszczególnych gospodarstw, złożonego cyklu produkcji, wielości stanowisk pracy, zależności od warunków atmosferycznych. Istotną trudnością w tworzeniu optymalnych warunków pracy jest również czynnik ludzki. Produkcja większości gospodarstw rolnych opiera się na pracy niemal wszystkich członków rodziny, w tym nieletnich dzieci. Ergonomia pracy dzieci w rodzinnym gospodarstwie rolnym jest problemem złożonym i niepodejmowanym przez polskich badaczy. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie problemów związanych z zapewnieniem ergonomicznych warunków pracy w rodzinnych gospodarstwach rolnych nieletnim dzieciom angażowanym do pracy. Przedmiotem analizy są badania przeprowadzone w latach 1997 – 2009 w Instytucie Medycyny Wsi wśród dzieci z rodzin wiejskich województwa lubelskiego. W kilku seriach badań wzięło udział około 3 tys. dzieci w wieku 12 i 14 lat. Z przeprowadzonych analiz wynika, że większość badanych dzieci angażowana jest do prac w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Dzieci brały udział niemal we wszystkich pracach gospodarstwa rolnego. Dla dużej części dzieci (ponad połowa badanych)  prace wykonywane w gospodarstwie rolnym miały charakter stałych obowiązków, prac wykonywanych codziennie lub prawie codziennie. W gospodarstwie rolnym dzieci były angażowane do prac o dużym zagrożeniu wypadkowym i zdrowotnym z wykorzystaniem skomplikowanych maszyn i narzędzi rolniczych oraz chemicznych środków produkcji rolnej. W ostatnich latach obserwuje się istotne (dwukrotne) skrócenie wykonywanych przez dzieci prac rolnych. Jednocześnie stwierdzono niekorzystną tendencję wzrostu odsetka dzieci angażowanych do prac niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia.  Dotyczy to zwłaszcza udziału dzieci w pracach z udziałem ciągnika i maszyn rolniczych. Parametry rozwoju fizycznego dzieci wykonujących powyższe prace odbiegały znacząco od warunków fizycznych osoby dorosłej. Średni wzrost badanych dzieci wahał się w granicach 151,2 cm do 159,9 cm, a masa ciała w granicach 41,3 kg do 50,8 kg.  Sylwetka większości badanych dzieci była smukła lub przeciętna. Poważnym problemem jest dostosowanie warunków i narzędzi pracy do rozwoju fizycznego dzieci, zwłaszcza w młodszym wieku. Narzędzia i maszyny rolnicze przystosowane są bowiem dla osób dorosłych. Nierealne wydaje się również stosowanie przez dzieci ochron osobistych przy wykonywaniu niektórych prac, ponieważ na rynku nie są dostępne dziecięce rozmiary tych ochron.

Szczegóły
Kategoria: STRESZCZENIA_2012
Odsłon: 1666

Juliusz Karolak

 Wydział Transportu, Politechnika Warszawska

 Artykuł dotyczy tematyki obciążenia pracą operatorów sterujących ruchem pojazdów szynowych: dyżurnych ruchu, nastawniczych oraz dyspozytorów Metra Warszawskiego. Są to osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo ruchu pociągów i mające bezpośredni wpływ na jego poziom (m.in. poprzez możliwość wydawania poleceń specjalnych, wzrokową ocenę zajętości torów). Przedstawione zostały trzy punkty widzenia na ocenę obciążenia psychicznego pracą oraz przykłady metod szacowania takiego obciążenia. Opisano metody stosowane w Republice Czeskiej, Wielkiej Brytanii (Operational Demand Evaluation Checklist i Integrated Workload Scale), Republice Południowej Afryki i Polsce. W dalszej części podano wyniki badań własnych, przeprowadzonych w 2010 roku na trzech wybranych posterunkach ruchu: nastawni w Koluszkach, nastawni w Mińsku Mazowieckim i nastawni na dworcu Poznań Główny. Badania dotyczyły pomiaru liczby realizowanych w ciągu doby przebiegów pociągowych i manewrowych. Zastosowano obliczeniową metodę szacowania obciążenia pracą odcinkowego dyżurnego ruchu w oparciu o liczbę wykonywanych przez niego operacji, strukturę obszaru zdalnego sterowania i wykonywanych czynności. Wykorzystane zostały heurystycznie wzory pozwalające określić obciążenie pracą, w zależności od niektórych czynników kształtujących środowisko pracy. Powyższe badania i analizy stały się podstawą do sformułowania nowej propozycji metody szacowania obciążenia pracą.

Szczegóły
Kategoria: STRESZCZENIA_2012
Odsłon: 1472

Aleksander Kabsch

Komisja Ergonomii w Rehabilitacji Komitetu Ergonomii PAN
Wyższa Szkoła Fizjoterapii we Wrocławiu

 Punktem wyjścia jest filozofia rehabilitacji, profesora Hawarda Ruska (USA) - aby: ...koncentrować uwagę na tym co osobie niepełnosprawnej pozostało, a nie na tym czego nie ma”. Zatem, u podstaw tej filozofii leży aspekt pozytywny: rozwijać, lub kompensować pozostałe możliwości funkcjonalne osoby niepełnosprawnej. Te pojęcia wzmacnia prof. Wiktor Dega (Poznań): „Rehabilitacja jest procesem medyczno–społecznym, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia”. Wypunktować tu trzeba: pomoc w złożonym procesie rehabilitacji osób w rozwijaniu i kompensowaniu pozostałych funkcji. Szczególne zadania ergonomii w rehabilitacji można wytyczyć na tle powstających potrzeb rehabilitacyjnych (WHO), w oparciu o International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). Potrzeby Rehabilitacyjne, formalne pojęcie WHO (1976) to: ”taki stan człowieka, w którym bez pomocy z zewnątrz dochodzi do ujemnych objawów w jego funkcjonowaniu” – czyli: stan niepełnosprawności…(dopis. A. Kab.) ICF jest międzynarodowym standardem opisu i oceny zdrowia i niepełnosprawności należącym do międzynarodowych klasyfikacji WHO. Klasyfikacja łączy różne aspekty dotyczące osób w danych stanach zdrowotnych, np. określa, jakie czynności osoba z daną chorobą / niesprawnością może wykonywać a jakich nie. ICF opisuje te elementy pod względem struktur anatomicznych człowieka jak i jego możliwości realizowania ról społecznych. Szczegółowa klasyfikacja uszkodzeń struktur, funkcji i działania osób z niepełnosprawnościami, a także różnych ograniczeń udziału tych osób w swym środowisku i w życiu społecznym – ułatwia wytyczanie zadań dla ergonomii rehabilitacyjnej.

Szczegóły
Kategoria: STRESZCZENIA_2012
Odsłon: 1523

Anna Jurkiewicz

 Zakład Zdrowia Publicznego, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie

 Ergonomia jako dyscyplina naukowa stale się rozwija wkraczając w najbardziej istotne obszary naszego życia. Obecnie obserwuje się zbliżenie nurtów badawczych ergonomii i niektórych nauk przyrodniczych, zwłaszcza ekologii i biologii. Wynika to z docierania do świadomości społecznej faktu, że ludzie są częścią przyrody i perspektywy przeżycia ludzi na Ziemi zależą w podstawowym stopniu od jakości środowiska, zmienianego w niekorzystnym kierunku przez człowieka, posługującego się współczesną techniką. Współczesna biotechnologia śmielej próbuje ingerować w naturę. Coraz istotniejszą rolę w wyżywieniu ludności świata odgrywa rolnictwo oparte na organizmach modyfikowanych genetycznie (świadczy o tym znaczny przyrost powierzchni upraw roślin genetycznie modyfikowanych - 160 mln ha w 2011 roku). Stosowanie inżynierii genetycznej w rolnictwie może mieć wpływ nie tylko na środowisko i różnorodność biologiczną, ale także na ludzkie zdrowie. Rośliny uprawne modyfikowane są najczęściej w celu uodpornienia na działanie niekorzystnych warunków środowiska (suszę, mróz, zasolenie), herbicydy, choroby wirusowe, bakteryjne i grzybicze oraz owady żerujące. Biorąc pod uwagę aspekt ergonomiczny, uprawa roślin GM może przyczynić się do ograniczenia wykonywania niektórych zabiegów agrotechnicznych takich jak orka, bronowanie czy zabiegi ochrony roślin (zmniejszy się narażenie na hałas, wydatek energetyczny oraz zapadalność na alergie). Zwierzęta gospodarskie natomiast modyfikuje się najczęściej w celu szybszego przyrostu masy, produkcji specyficznych białek, zwiększenia wydajności mlecznej oraz uodpornienia na choroby. W celu poprawienia wartości odżywczej, jakości i cech sensorycznych, zwiększenia bezpieczeństwa, a także uzyskania tańszych produktów oraz takich, które łatwiej i szybciej można przygotować do spożycia stosujemy modyfikacje genetyczne żywności. Od czasu, kiedy produkcja żywności genetycznie modyfikowanej stała się faktem, coraz więcej uwagi przywiązuje się do oceny jej bezpieczeństwa i potencjalnych zagrożeń. Krytyka genetycznych modyfikacji organizmów i żywności modyfikowanej genetycznie dotyczy m.in. zagrożenia dla zdrowia (alergie, odporność na antybiotyki), ryzyka dla środowiska oraz naruszenia zasad etyki. Obawy przed żywnością modyfikowaną genetycznie uzasadnione są brakiem rzetelnych informacji na temat długofalowego wpływu GMO na środowisko naturalne, florę, faunę i zdrowie człowieka. Głównym czynnikiem warunkującym niski stopień akceptacji genetycznych modyfikacji organizmów jest brak wiedzy społeczeństwa o nowoczesnych dyscyplinach naukowych oraz brak zaufania do informacji podawanych w środkach masowej komunikacji. Opinia publiczna, postrzegana jako główne narzędzie warunkujące zachowania konsumentów wobec produktów GM uznawana jest za ważny czynnik, umożliwiający ocenę akceptacji produktów. W wystąpieniu zostaną zreferowane wybrane wyniki badań dotyczące postaw młodzieży kończącej szkoły średnie, wobec genetycznych modyfikacji organizmów (GMO) i żywności modyfikowanej genetycznie (GMF).

Szczegóły
Kategoria: STRESZCZENIA_2012
Odsłon: 1579

Zbigniew Jóźwiak, Marta Walczak

 Instytut Medycyny Pracy w Łodzi

 Współczesna technologia pozwala na stosunkowo proste wykorzystanie zminiaturyzowanej elektroniki pomiarowej do zwiększania efektywności treningu sportowego. Bardzo często w tym celu wykorzystywane są monitory częstości rytmu serca oraz rejestratory współrzędnych geograficznych (GPS). Jednoczesne wykorzystanie takich urządzeń pozwala na precyzyjne określenie zależności pomiędzy obciążeniem organizmu (którego miarą jest m.in. częstość rytmu serca), a np. szybkością przemieszczania się (poziomą i pionową) oraz rodzajem pokonywanego terenu. Celem niniejszego badania pilotażowego było stwierdzenie, czy synchroniczna rejestracja częstości rytmu serca oraz współrzędnych geograficznych w systemie GPS u kierowców pozwoli na określenie miejsc, w których częstość rytmu serca kierowców ulega zmianom w stosunku do typowej występującej podczas jazdy. Grupa badana. W badaniu uczestniczyło 2 kierowców samochodów ciężarowych i 2 kierowców samochodów dostawczych. Metoda. Badanie obejmowało równoczesną rejestrację częstości rytmu serca (monitor CW Kalenji 300 Heartwear z rejestratorem Cardio Connect Kalenji) i współrzędnych w systemie GPS (Datalogger Mainnav MG-950DL) podczas jazdy. Obaj kierowcy samochodów ciężarowych pokonywali trzykrotnie jednakową trasę ok. 42 km (w pętli) w czasie ok. 6 godz. (ok. 4 godz. jazdy w reżimie czasowym), natomiast kierowcy samochodów dostawczych pokonywali różne trasy (zgodnie z bieżącymi potrzebami bez określonego reżimu czasowego) o długości od 8 do 36 km w czasie 6 godz. – w tym od 1 do 3 godzin jazdy. Po przeprowadzeniu każdej rejestracji z kierowcami przeprowadzano wywiad w celu uzyskania informacji na temat przyczyn wystąpienia zmian (podwyższenia) częstości rytmu serca. Wyniki. Średnia częstość rytmu serca badanych kierowców w czasie jazdy wyniosła od 74 do 94 BPM, wartości minimalne – od 66 do 71 BPM, a maksymalne – od 99 do 123 BPM. Najczęściej przypadki wystąpienia chwilowych wzrostów tętna związane były z sytuacjami spowodowanymi przez innych kierowców (np. wymuszenie pierwszeństwa jazdy, gwałtowne hamowanie). W przypadku kierowców samochodów ciężarowych stwierdzono jednak również obecność fragmentów trasy (np. korki na drodze, utrudnienia wyjazdu dużych samochodów ciężarowych z dróg podporządkowanych), których pokonywanie z reguły powodowało przyspieszenie tętna (nie zawsze do wartości maksymalnych dla badanego przejazdu) u obydwu badanych kierowców i podczas większości przejazdów. Wnioski. Wydaje się, że zastosowanie równoczesnej rejestracji częstości rytmu serca i współrzędnych GPS pozwoli, przede wszystkim w przypadku przejazdów powtarzalnych, na lokalizację fragmentów tras powodujących zwiększenie obciążenia organizmu kierowców i optymalizację przejazdów np. poprzez omijanie takich fragmentów lub zmniejszenie reżimów czasowych przejazdów.

  1. CZY ERGONOMICZNE WYPOSAŻENIE STANOWISKA PRACY WYSTARCZY DO ZAPEWNIENIA ERGONOMICZNEGO SPOSOBU JEJ WYKONYWANIA
  2. ERGONOMIA W INNOWACYJNYCH TECHNOLOGIACH WYDOBYWANIA RUD MIEDZI
  3. ZASTOSOWANIE TECHNIK HEURYSTYCZNYCH W MODELOWANIU SPRAWNOŚCI OPERATORA ŚRODKÓW TRANSPORTU
  4. WIEDZA ERGONOMICZNA W DZIAŁALNOŚCI JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH

Strona 2 z 4