Anna Jurkiewicz

 Zakład Zdrowia Publicznego, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie

 Ergonomia jako dyscyplina naukowa stale się rozwija wkraczając w najbardziej istotne obszary naszego życia. Obecnie obserwuje się zbliżenie nurtów badawczych ergonomii i niektórych nauk przyrodniczych, zwłaszcza ekologii i biologii. Wynika to z docierania do świadomości społecznej faktu, że ludzie są częścią przyrody i perspektywy przeżycia ludzi na Ziemi zależą w podstawowym stopniu od jakości środowiska, zmienianego w niekorzystnym kierunku przez człowieka, posługującego się współczesną techniką. Współczesna biotechnologia śmielej próbuje ingerować w naturę. Coraz istotniejszą rolę w wyżywieniu ludności świata odgrywa rolnictwo oparte na organizmach modyfikowanych genetycznie (świadczy o tym znaczny przyrost powierzchni upraw roślin genetycznie modyfikowanych - 160 mln ha w 2011 roku). Stosowanie inżynierii genetycznej w rolnictwie może mieć wpływ nie tylko na środowisko i różnorodność biologiczną, ale także na ludzkie zdrowie. Rośliny uprawne modyfikowane są najczęściej w celu uodpornienia na działanie niekorzystnych warunków środowiska (suszę, mróz, zasolenie), herbicydy, choroby wirusowe, bakteryjne i grzybicze oraz owady żerujące. Biorąc pod uwagę aspekt ergonomiczny, uprawa roślin GM może przyczynić się do ograniczenia wykonywania niektórych zabiegów agrotechnicznych takich jak orka, bronowanie czy zabiegi ochrony roślin (zmniejszy się narażenie na hałas, wydatek energetyczny oraz zapadalność na alergie). Zwierzęta gospodarskie natomiast modyfikuje się najczęściej w celu szybszego przyrostu masy, produkcji specyficznych białek, zwiększenia wydajności mlecznej oraz uodpornienia na choroby. W celu poprawienia wartości odżywczej, jakości i cech sensorycznych, zwiększenia bezpieczeństwa, a także uzyskania tańszych produktów oraz takich, które łatwiej i szybciej można przygotować do spożycia stosujemy modyfikacje genetyczne żywności. Od czasu, kiedy produkcja żywności genetycznie modyfikowanej stała się faktem, coraz więcej uwagi przywiązuje się do oceny jej bezpieczeństwa i potencjalnych zagrożeń. Krytyka genetycznych modyfikacji organizmów i żywności modyfikowanej genetycznie dotyczy m.in. zagrożenia dla zdrowia (alergie, odporność na antybiotyki), ryzyka dla środowiska oraz naruszenia zasad etyki. Obawy przed żywnością modyfikowaną genetycznie uzasadnione są brakiem rzetelnych informacji na temat długofalowego wpływu GMO na środowisko naturalne, florę, faunę i zdrowie człowieka. Głównym czynnikiem warunkującym niski stopień akceptacji genetycznych modyfikacji organizmów jest brak wiedzy społeczeństwa o nowoczesnych dyscyplinach naukowych oraz brak zaufania do informacji podawanych w środkach masowej komunikacji. Opinia publiczna, postrzegana jako główne narzędzie warunkujące zachowania konsumentów wobec produktów GM uznawana jest za ważny czynnik, umożliwiający ocenę akceptacji produktów. W wystąpieniu zostaną zreferowane wybrane wyniki badań dotyczące postaw młodzieży kończącej szkoły średnie, wobec genetycznych modyfikacji organizmów (GMO) i żywności modyfikowanej genetycznie (GMF).