- Szczegóły
- Autor: Redaktor Strony Komitetu
- Kategoria: STRESZCZENIA 2010
- Odsłon: 1308
Sławomir Postek
Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski
Proponowana prezentacja – poprzez przegląd literatury i badań – odnosi się do zagadnienia psychologicznych następstw stresu informacyjnego z grupie zawodowej menadżerów. Ta specyficzna odmiana stresu została rozpoznana w serii badań empirycznych. Jej realne istnienie i rosnący wpływ na funkcjonowanie człowieka potwierdzono w odniesieniu do temperamentu, emocji, mocy poznawczych, stylu funkcjonowania oraz specyfiki pracy. W przypadku menadżerów, grupy definiowanej jako ‘podejmującej decyzje’, znaczenie stresu informacyjnego – reakcji na obserwowaną przez jednostkę jej niezdolność do przetworzenia stosownych informacji – jest przedmiotem badań stojących u podstaw tezy doktorskiej autora. Fundamentalnym rozdźwiękiem prowadzącym do powstawania stresu informacyjnego u menadżerów jest ten pomiędzy naturalnym dla człowiekiem funkcjonowaniem decyzyjnym (heurystykami) a normatywnym ekonomicznie funkcjonowaniem organizacji, chociaż zidentyfikowano również czynniki moderujące.
Głównym celem prezentacji będzie przedstawienie krótko- i długoterminownych skutków funkcjonowania w stresie informacyjnym.
Pośród skutków rejestrowanych fenomenologicznie (czyli na poziomie indywidualnym) kluczową rolę odgrywają: niezdolność do odróżnienia informacji istotnych od nieważnych, poczucia posiadania jedynie informacji przestarzałych, nie użytecznych, kompulsywna potrzeba docierania do jak największej ilości informacji oraz trudności w organizowaniu własnych procesów poznawczych. Do skutków drugiego rzędu można zaliczyć pojawiające się, jako reakcja na doświadczenia fenomenologiczne: typy copingu (np. koncentracja na aktywnościach zastępczych czy unikanie działania), przenoszenie całej energii na związane z pracą czynności oraz wypalenie zawodowe; wszystkie rejestrowane na poziomie zachowaniowym i często mylnie brane za skutki złego zarządzania czasem. Dodatkowo, wymienione skutki infostresu stają się poważniejsze u osób przejawiających Wzorzec Zachowania A, tzn. charakteryzujących się wysoką ambicją, wydatkami energetycznymi, niecierpliwością oraz tendencją do łatwej irytacji. Prowadzić mogą w tym przypadku do syndromu chronicznego zmęczenia i chorób serca.
- Szczegóły
- Autor: Redaktor Strony Komitetu
- Kategoria: STRESZCZENIA 2010
- Odsłon: 1469
Anna Palej
Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Świat, pod wpływem gwałtownego rozwoju technologii telekomunikacyjnych, przeżywa rewolucyjne transformacje, a ponieważ dynamicznym przekształceniom podlega wszystko – gałęzie przemysłu, organizacja przedsiębiorstw, miejsce i charakter pracy człowieka, budowa rodziny, relacje międzyludzkie, sposób w jaki myślimy i porozumiewamy się – mówi się także o nowej cywilizacji. Miasta, wbrew niektórym przewidywaniom, znalazły się w pierwszej linii rewolucji informacyjnej.
Zmianie ulegają w nich relacje przestrzenne i czasowe, znikają stabilne i zrozumiałe struktury przestrzenne i społeczne, a elektronika zaczyna pewne utrwalone historycznie funkcje miejskie nie tylko wzbogacać, ale też przejmować. Sprawia to, że miasta zaczynają być postrzegane jako dwie równoległe struktury: jedna to tradycyjna, fizyczna przestrzeń miasta organizująca do tej pory życie miejskie, które związane było z przebywaniem w realnych miejscach o konkretnej porze; druga to, kierująca się zupełnie inną logiką, nierzeczywista przestrzeń elektroniczna, nazywana też przestrzenią przepływów. Dwa zatem równoległe światy – świat realny i świat wirtualny – stają się w coraz większym stopniu środowiskiem życia współczesnego człowieka.
Dwoistość świata, przemijalność rzeczy, ludzi i zdarzeń oraz akceleracja tempa zmian niemal we wszystkich dziedzinach życia nakłada na mieszkańców miast ciężkie brzemiona. Powszechne stają się: dezorientacja i stres, wyobcowanie i samotność pośród tłumu, których powodem jest niedostosowanie charakteru i szybkości przemian do możliwości adaptacyjnych człowieka i zaniedbywanie tych jego potrzeb, jakie wynikają z niezmiennej pod wieloma względami ludzkiej natury. Z wielką zatem ostrożnością należy podchodzić do koncepcji egzystencji człowieka w afizycznym wirtualnym świecie, a ważne pytania, na które wciąż należy szukać odpowiedzi to: – jaką cenę będziemy musieli zapłacić my i nasze dzieci za obiecywane korzyści? oraz – czy uda nam się stworzyć w miastach informacyjnych warunki pozwalające na pielęgnowanie człowieczeństwa?
Poszukując odpowiedzi na postawione wyżej pytania, w niniejszej prezentacji przedstawione zostaną pokrótce spontaniczne reakcje kompensacyjne społeczeństw przeciwstawiające się bezdusznej technologii oraz koncepcje nadawania miastom informacyjnym ludzkiego wymiaru, co pozwalałoby na kontynuację takich wartości jak: ochrona jakości życia, tożsamość lokalna, więzi społeczne, kontynuacja dziedzictwa kulturowego czy dyskurs publiczny. Nie chodzi tu jednak, jak by się mogło wydawać, o powrót do ”ponadczasowej przeszłości”, a o poszukiwanie nowych modeli, zasad i założeń, które mogłyby pomóc w tworzeniu miast ludzkich na miarę nowych czasów.
- Szczegóły
- Autor: Redaktor Strony Komitetu
- Kategoria: STRESZCZENIA 2010
- Odsłon: 5575
Halszka Ogińska
Zakład Ergonomii i Fizjologii Wysiłku Fizycznego, Collegium Medicum UJ, Kraków
Chronoergonomia zrodziła się z refleksji nad różnicą pomiędzy jednostajnym i jedno- kierunkowym przepływem czasu „rzeczywistego” a spontaniczną rytmicznością czasu biologicznego systemów żyjących (bioflux) oraz swoistością „czasu psychologicznego”, wyznaczanego sekwencją stanów świadomości (Pierre Cazamian, Traité d’ergonomie, 1987). Zderzenie ciągłego, jednolitego „czasu rzeczy” z pulsującym czasem ludzkim jest źródłem problemów natury biologicznej, psychologicznej i społecznej. Ideą chronoergonomii jest dostosowanie rytmu i cykli pracy do rytmów i cykli bio- i psychologicznych oraz społecznych gatunku ludzkiego.
Czas jest dziś wyjątkowo mocno eksponowanym czynnikiem stresu pracy, a problemy chronoergonomiczne obejmują bardzo szerokie spektrum zagadnień związanych z rosnącym obciążeniem psychicznym i jego skutkami zdrowotnymi, m.in.: presja czasowa – narzucone tempo działania, pośpiech; presja czasowa – terminy (deadlines); nuda – czas psychologiczny; odpowiedni balans praca-wypoczynek: przerwy w pracy, długość dnia pracy, miesięczny i roczny wymiar czasu pracy; elastyczność godzin i pory pracy, tzw. ‘dyspozycyjność’; brak zgodności pory i tempa pracy z indywidualnymi uwarunkowaniami i preferencjami (chronotyp); zmienność pory pracy (praca zmianowa, nieregularna); pora doby – pora wykonywania pracy (praca nocna); pora roku (winter blues); pora życia – starzenie się pracowników.
Początek XXI wieku ujawnił inne jeszcze problemy i zjawiska, które są charakterystyczne dla nowych czasów i zasługują na znacznie większą niż dotychczas uwagę ze strony badaczy i ergonomistów-praktyków. Są to:
-
elastyczność (flexibility), cecha pracy XXI w. – autonomia vs. dyspozycyjność – poczucie kontroli pracownika nad swoim czasem;
-
wydłużone godziny pracy, chroniczny niedobór snu (grupy ryzyka: uczniowie szkół średnich, kierowcy, przedstawiciele tzw. „wolnych zawodów”);
-
podwójne wykorzystanie czasu’, wielozadaniowość (multitasking) – zarówno w pracy biurowej, tj. przy komputerze, jak i np. w trakcie prowadzenia pojazdów.
- Szczegóły
- Autor: Redaktor Strony Komitetu
- Kategoria: STRESZCZENIA 2010
- Odsłon: 1512
Piotr Mamcarz
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Na osobę w miejscu pracy oddziaływuje wiele czynników środowiskowych, mających charakter zagrażających. Jednakże w zależności od częstości, nagłości oraz siły ich wystąpienia, wpływają one w mniejszym lub większym stopniu na funkcjonowanie psychologiczne osoby. Szczególną grupą są zawody wysokiego ryzyka (m.in. górnik, strażak, operator ciężkich maszyn), w które wpisane są zagrożenia związane z elementami pozaosobowymi przestrzeni pracy. W trudnych warunkach osoba wykonująca czynności związane z organizacją pracy poddawana jest działaniu wielu czynników wywołujących dyskomfort psychofizjologiczny, który utrudnia efektywne działanie oraz podejmowanie właściwych decyzji. Praca w ciągłym napięciu możne mieć wiele konsekwencji ujawniających się w postaci problemów psychicznych określanych różnymi pojęciami: lęk, stres, niepokój. Jednakże kluczowe wydaje się dostrzeżenie mechanizmu, który doprowadza do powstawania negatywnych objawów.
Celem wystąpienia będzie przedstawienie propozycji nowego konstruktu „poczucia zagrożenia” oraz jego uwarunkowań. Poczucie zagrożenia rozumiane jako „przeżywanie obaw, związanych ze skutkami aktualnych/potencjalnych niebezpieczeństw” zmienia kierunek wnioskowania o negatywnych konsekwencjach osobowych przebywania w niebezpiecznym środowisku pracy. Poszerzenie perspektywy psychologicznej o nowy obszar interpretacji intrapsychicznego funkcjonowania osoby w miejscu pracy, wzbogaca analizy oraz pozwala na wypracowanie skuteczniejszych form prewencyjnych. W prezentacji zostaną wykorzystane badania przeprowadzone na grupie 100 górników z wykorzystaniem Kwestionariusza Poczucia Zagrożenia w Pracy własnego autorstwa oraz metod do wielowymiarowego opisu osobowości.
- Szczegóły
- Autor: Redaktor Strony Komitetu
- Kategoria: STRESZCZENIA 2010
- Odsłon: 1768
Anna Łuczak
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa
Zakład Ergonomii, Pracownia Psychologii i Socjologii Pracy
Obciążenie psychiczne pracą jest przedmiotem normy ISO 10075 Ergonomic principles related to mental workload, nad którą pracuje grupa robocza WG2, powołana w ramach Komitetu Technicznego ISO TC 159 Ergonomics. Norma ta poszerza obszar zagadnień objętych normą ISO 6385 (1981) Ergonomic principles in the design of work systems, odnoszącą się do projektowania systemów pracy i opracowywaną w ramach tego samego Komitetu Technicznego TC 159, o bardziej szczegółowe zasady dotyczące optymalizacji obciążenia psychicznego pracą w celu zapewnienia bezpieczeństwa, zdrowia i dobrostanu pracowników.
Norma ISO 10075 składa się z trzech części. Część 1 (ISO 10075-1: 1991) General terms and definition prezentuje model stresu-strainu oraz definicje pojęć w nim zawartych. Część 2 (ISO 10075-2: 1996) Design principles zawiera wskazówki odnośnie projektowania systemów pracy w zakresie zadań, narzędzi i warunków pracy pod kątem optymalizacji obciążenia psychicznego pracą. Część 3 (ISO 10075-3: 2004) Principles and requirements concerning methods for measuring and assessing mental load poświęcona jest zagadnieniom pomiaru i oceny obciążenia psychicznego pracą.
Wydaje się, że jednym z istotnych problemów jest brak jednoznacznej definicji obciążenia psychicznego pracą.