kergon.pan.pl

Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

Jedną z potencjalnych przyczyn popełniania przez personel medyczny błędów podczas wykonywania czynności zawodowych jest zły odbiór informacji wizualnych. Jak wiadomo, prawidłowe spostrzeganie zależy od cech obserwowanych obiektów (takich jak: kształt, barwa, głębia), cech oświetlenia oraz stanu anatomicznego i fizjologicznego narządu wzroku obserwatora. Na funkcjonowanie narządu wzroku w danym momencie wpływa również stopień zmęczenia i nastawienie emocjonalne pracownika.

W Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu podjęto badania polegające na rozpoznaniu warunków oświetlenia, jakie występują na salach operacyjnych w publicznych szpitalach na terenie aglomeracji górnośląskiej oraz ich wpływu na kondycję psychofizyczną i pracę zatrudnionego tam personelu pielęgniarskiego. W 27 salach operacyjnych różnych specjalności oceniono występujące rodzaje i warunki oświetlenia, a wśród pracujących tam pielęgniarek operacyjnych i anestezjologicznych przeprowadzono badania ankietowe, umożliwiające poznanie subiektywnej oceny pielęgniarek na temat stopnia ciężkości ich pracy, prawidłowości oświetlenia oraz pojawiających się dolegliwości narządu wzroku i dolegliwości ogólnych. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano te sytuacje i warunki oświetleniowe na salach operacyjnych, przy których może dojść do popełnienia błędu przez pielęgniarki, między innymi: podczas wykonywania iniekcji, instrumentowania, przygotowywania leków do podania, odczytywania i rejestracji danych anestezjologicznych. W podsumowaniu podano sposoby optymalizacji warunków odbioru informacji wizualnych na salach operacyjnych, ograniczające ryzyko popełnienia błędu medycznego przez zespół operacyjny.

Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Pracownia Ergonomii i Fizjologii Wysiłku Fizycznego

Problematyka błędu medycznego w ostatnim czasie jest stosunkowo często poruszana przy okazji spotkań czy konferencji w środowisku medycznym i nie tylko. Także, a może zwłaszcza w kontekście bulwersujących doniesień o niekompetencji lekarzy czy szerzej personelu medycznego w stosunku do chorych. Ulubionym tematem spotkań w różnych środowiskach staje się podkreślanie niezgodnego z przysięgą Hipokratesa postępowania lekarzy, tak jakby etos zawodu dotyczył tylko tej jednej grupy pracowników.

W swojej pracy autorzy postanowili skoncentrować się na roli czynników psychospołecznych w podejściu do błędu medycznego. Współcześnie bowiem, z uwagi na dynamiczny rozwój nauk biologicznych i ogromny postęp w leczeniu wielu chorób, oczekiwania potencjalnych beneficjentów swoistej rewolucji medycznej zdecydowanie rosną. Rzadko jednak, towarzyszy tym oczekiwaniom refleksja, że medycyna nie może i chyba nigdy nie będzie mogła uwolnić chorych od wszystkich dolegliwości. Zatem personel medyczny - lekarze, pielęgniarki - stoją w obliczu ogromnego wyzwania. Z jednej strony chory, który ma pełne prawo do skorzystania z najlepszych osiągnięć wiedzy medycznej świadczonych szybko, starannie i co najważniejsze skutecznie. Z drugiej zaś, zespół leczący zdający sobie sprawę z istniejących ograniczeń, często bardzo złożonych problemów zdrowotnych swoich podopiecznych, głęboko odczuwający presję ze strony chorego i jego rodziny. W tym kontekście warto zwrócić uwagę jaka jest zależność występowania błędu medycznego od specjalności medycznej, oddziału, ale także od czasu trwania praktyki klinicznej lekarza, a nawet pory dnia. Jeśli dodamy jeszcze wpływ stresu, poczucia odpowiedzialności za życie i zdrowie drugiego człowieka, a także zespołu wypalenia czy nierzadkich przypadków mobbingu w środowisku medycznym, obraz lekarza skutecznie zmagającego się z zawodową codziennością znacznie się komplikuje. Próby wypracowania standardów postępowania w celu minimalizacji skutków błędu medycznego lub jego eliminacji wśród ergonomistów nie są pozbawione podstaw merytorycznych. Wielu sytuacji potencjalnie niebezpiecznych dla życia czy zdrowia chorych udałoby się uniknąć poprzez naprawę mechanizmów dobrze zakorzenionych w organizacji pracy systemu opieki zdrowotnej na różnych jej szczeblach. Zatem przedstawiona praca jest głosem w toczącej się właśnie dyskusji.

Przewodniczący Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie

Zdarzenia niepożądane są efektem nie do końca dopracowanych procedur i szeregu innych czynników, na ogół niezawinionych przez personel medyczny, a zwykle są stawiane na równi z błędem medycznym.

Konieczność rejestracji zdarzeń niepożądanych i wyciągania z nich wniosków przez producentów sprzętu i leków, organizatorów ochrony zdrowia nie budzi już niczyjej wątpliwości. Warunkiem koniecznym dla rejestracji zdarzeń niepożądanych jest ich zgłaszanie przez pracowników medycznych, w tym i lekarzy.

Autor proponuje spełnienie kilku warunków, ponieważ jego zdaniem dopiero po ich spełnieniu można liczyć na współpracę z tymi, którzy te zdarzenia zauważają.

Warunkami tymi są:

- zapewnienie bezpieczeństwa osób zgłaszających,

- maksymalne uproszczenie trybu zgłaszania zdarzeń niepożądanych,

- stworzenie możliwości anonimowego nawet zgłaszania zdarzeń niepożądanych,

- bardzo wyraźne zdefiniowane prawne (w prawie polskim) zdarzenia niepożądanego i odróżnienie go od błędu medycznego,

- stworzenie działającego mechanizmu wykorzystywania tych zgłoszeń i wyciąganie z nich wniosków,

- zapewnienie społecznego zrozumienia dla faktu, że nie wszystko, co stanie się złego w procesie leczenia, musi być zawinione przez personel medyczny.

Niespełnienie tych warunków stanie się typowym zdarzeniem niepożądanym, które spowoduje zmarnowanie wysiłków nas wszystkich.

Katedra Medycyny Społecznej Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Błąd medyczny może być uważany za przejaw omylności lekarza, co nie jest jednoznaczne z odpowiedzialnością karną. Występuje w sytuacjach takich jak zawinienie, przeoczenie, niedopełnienie, przedawkowanie, nieprzestrzeganie prawidłowych procedur lub ignorowanie sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia człowieka. Około 80% błędów medycznych powstaje z winy człowieka, pozostałe z innych przyczyn - najczęściej z powodu niesprawności sprzętu. W artykule zostały omówione różne aspekty błędów medycznych, w szczególności socjomedyczne i ergonomiczne.