Marcin Butlewski
Wydział Inżynierii Zarządzania, Politechniki Poznańskiej
Problem pracy osób niepełnosprawnych ma charakter złożony, a właściwe jego postrzeganie wymaga analizy wielu aspektów, w tym: technicznych, medycznych, prawnych, społecznych, a nawet moralnych. Powoduje to, że ergonomia wydaje się idealną „nauką” do podjęcia zagadnień pracy osób niepełnosprawnych. Tym bardziej, że z problemem pracy osób niepełnosprawnych związana jest nieodzownie konieczność dostosowania otoczenia technicznego do niewątpliwie większych, niż w przypadku pozostałych pracowników, wymagań osób niepełnosprawnych. W związku z zainteresowaniem autora w technicznym nurcie ergonomii, zwanym projektowaniem ergonomicznym, w artykule podano przykłady i scharakteryzowano cechy narzędzi ergonomicznych wspomagających aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych. Stanowią one jednak tylko tło do wyznaczenia podstawowego czynnika decydującego o sukcesie działań ergonomicznych jakim jest wiedza. Jest ona niezbędna, ale by działania ergonomiczne przyniosły zamierzony efekt, musi być odpowiednio pozyskiwana, wykorzystywana i przekazywana. W artykule przedstawiono również analizę narzędzi ergonomicznych, która prowadzi do spostrzeżenia, że nie narzędzia, same w sobie, a wiedza ergonomiczna, jest niezbędna do odpowiedniego kształtowania warunków pracy osób o ograniczonej sprawności. W artykule wykazano również potrzebę rozwijania wiedzy ergonomicznej w celu aktywizacji osób niepełnosprawnych, gdyż są one pełnoprawnymi i cennymi członkami społeczeństwa dysponującego gospodarką opartą na wiedzy. Ponadto wskazano na ważny element, jakim jest włączanie wszystkich uczestników procesów pracy, w procesy decyzyjno-projektowe, co może okazać się rozwiązaniem części problemów przedsiębiorstw i sprzyjać w dążeniu do gospodarki opartej na wiedzy.