Katedra i Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu,

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Obciążenie psychiczne jest to obciążenie ustroju człowieka wynikające z czynności odbioru, przetwarzania oraz nadawania informacji. Obejmuje dwa aspekty: obciążenie będące sumą obciążeń sygnałami, decyzjami i czynnościami manualnymi oraz wynikające z intensywności emocji, jakie wywołuje proces pracy.

Obciążenie psychiczne jest jednym z czynników predysponujących do powstania wypalenia zawodowego. W literaturze podkreśla się, że stan ten powstaje na wskutek wymagań stawianych zawodom zajmującym się „opieką nad ludźmi”, pielęgniarkom, lekarzom, opiekunom medycznym. Wymagania te w dużej mierze powodują przede wszystkim psychiczne przeciążenia, które prowadzą
w konsekwencji do zaburzeń stanu emocjonalnego i fizycznego.

Badaniem objęto pielęgniarki zatrudnione w oddziałach internistycznych; za pomocą kwestionariusza Maslach zdiagnozowano czy w grupie tej występują symptomy zespołu wypalenia zawodowego. Następnie określono obciążenie psychiczne wynikające z pracy na stanowisku pielęgniarki w oparciu o: szacunkową ocenę obciążenia psychicznego wg Franaszczuk i Gadomskiej oraz subiektywną ocenę zmęczenia na podstawie Kwestionariusza japońskiego.

Metoda szacunkowa oparta została na podziale procesu pracy na 3 etapy: odbiór informacji, podejmowanie decyzji i wykonywanie czynności. Uwzględniono też takie kryteria jak: częstotliwość, zmienność, złożoność, dokładność i ważność wymienionych etapów pracy.

Subiektywna ocena zmęczenia na stanowisku pielęgniarki została dokonana w oparciu
o Kwestionariusz japoński ze zmodyfikowaną skalą dla potrzeb badania pielęgniarskich stanowisk pracy. Badana osoba wyrażała swoje odczucia wybierając jeden z punktów pięciostopniowej skali.

W wyniku analizy uzyskanych danych stwierdzono objawy wypalenia zawodowego w większym zakresie u pielęgniarek, u których występowało większe obciążenie psychiczne.