Izabela Chłodna

Katolicki Uniwersytet Lubelski

W każdym zawodzie osoba napotyka w środowisku pracy czynniki wywołujące napięcie psychofizjologiczne, niepokój, a w konsekwencji stres. W zależności od stanowiska oraz środowiska pracy można znaleźć wiele elementów stresogennych oddziaływujących na poszczególne osoby znajdujące się w miejscu pracy. Ważne jest zwrócenie uwagi na niebezpieczne elementy przestrzeni, wymiary związane z organizacją pracy oraz wykonywanym zawodem. Osoba może doświadczać dyskomfortu psychicznego, który utrudnia realizowanie zadań, podejmowanie decyzji oraz zmniejsza efektywność. Czynniki stresogenne można rozumieć obiektywnie jako elementy środowiska o cechach zagrażających lub subiektywnie jako elementy środowiska, które są spostrzegane przez jednostkę jako wywołujące negatywne konsekwencje psychofizjologiczne. Bardziej interesująca ze względów poznawczych i interpretacyjnych jest subiektywna perspektywa.
Wystąpienie ma na celu scharakteryzowanie stresorów środowiskowych w zależności od oceny subiektywnej osoby pracującej oraz ukazanie związku pomiędzy stresem a funkcjonowaniem osoby w miejscu pracy. Dla przedstawienia tych relacji psychologicznych zostaną wykorzystane wyniki badań 100 strażaków. Uzyskane wyniki poziomu stresu zostały skorelowane z czynnikami osobowościowymi oraz funkcjonowaniem psychosomatycznym pracowników straży pożarnej. W badaniach zostały wykorzystane następujące metody „Kwestionariusz Subiektywnej Oceny Pracy” (Dudek, Waszkowska, Hanke), „Arkusz Samopoznania” (Cattella), „Lista Objawów Noo-Psycho-Somatycznych” (Popielski) oraz „Kwestionariusz Traumy Stanowiskowej” (Mamcarz). Zrozumienie poznawczych mechanizmów pośredniczących w percepcji środowiska jako stresogennego pozwolą na wypracowanie praktycznych metod radzenia sobie z negatywnymi czynnikami przestrzeni pracy.